EBU HUZEYFE BİN UTBE BİN REBİA (R.A)

MESUT ÇOBAN

mesut.coban@sonsaat.com.tr

Ebu Huzeyfe Mihşem Bin Utbe Bin Rebia (r.a.) ilk Müslüman olan sahabilerdendir. Künyesiyle tanındığı için adı kesin olarak bilinmemekle birlikte kaynakların çoğunda Mihşem, bir kısmında da Haşim ve Hüşeym şeklinde geçmektedir. Babası Utbe Bin Rebia müşriklerin ileri gelenlerindendi. Kırk dördüncü Müslüman olduğu rivayet edilen Ebü Huzeyfe, İslam’ın ilk yıllarında okuma yazma bilen on yedi sahabiden biriydi. Hz. Peygamber’e istihaze konusunu sormasıyla meşhur olan Sehle Binti Süheyl ile evlendi ve Habeşistan’a yapılan her iki hicrete de onunla birlikte katıldı.

Ebu Huzeyfe Habeşistan’dan Mekke’ye döndü ve Medine’ye hicrete kadar Hz. Peygamber’in yanından ayrılmadı. Medine’ye hicret edince azatlısı Salim’le birlikte Abbad Bin Bişr’in (r.a.) evine misafir olduğu için Hz. Peygamber onunla Abbad arasında kardeşlik bağı (muahat) kurdu.

Abdullah Bin Cahş (r.a.) kumandasında yapılan Batn-ı Nahle Seriyyesi’nde bulunan Ebu Huzeyfe Bedir, Uhud ve Hendek başta olmak üzere bütün gazvelere katıldı. Babası Utbe’yi çok seviyor ve bir gün Müslüman olacağını ümit ediyordu. Onu Bedir gazvesinde düşman saflarında görünce çok üzüldü ve kendisini mübarezeye davet etti. Ancak Hz. Peygamber buna engel oldu. Savaş bittikten sonra Resulullah’ın, “Rabbimin sizin için vaad ettiği şeyin gerçek olduğunu şimdi gördünüz mü?” diyerek Bedir Kuyusu’na attırdığı müşriklerin cesetleri arasında Utbe’ninki de vardı. Uhud gazvesinde Hz. Hamza’ya yaptıklarıyla tanınan kız kardeşi Hind, Bedir’de babasına karşı takındığı tavır sebebiyle Ebu Huzeyfe’yi (r.a.) bir şiirle hicvetti.

İlk Müslümanlardan olan Salim, Ebu Huzeyfe’nin kölesi olup ona nisbetle Salim Mevla Ebu Huzeyfe (r.a.) diye anılır. Ebu Huzeyfe Salim’i azat ettikten sonra evlat edindi ve kendisini yeğeni Fatıma bint Velid ile evlendirdi. Evlatlıkların babalarına nisbet edilmesini emreden ayet (Ahzab 33/5) nazil olduktan sonra da Ebu Huzeyfe Salim’i yanından ayırmadı. Ancak ergenlik çağına geldiğinde evlerine teklifsizce girip çıkmasının sakıncalı olabileceğini düşünen Sehle Binti Süheyl durumu Hz. Peygamber’e sormuş, o da aralarında süt mahremliği meydana gelmesi için Salim’i emzirmesini tavsiye etmişti. Resulullah’ın verdiği bu ruhsatın sadece bu olaya mahsus olduğu kabul edilmektedir.

Ebu Huzeyfe (r.a.) elli dört yaşlarında iken Yemame savaşında azatlısı Salim ile birlikte şehit oldu.