İstanbul Saraçhane'deki Arkeoloji Parkı içinde yer alan ve inşa tarihi Ayasofya’dan bile önce olan Polyeuktos Kilisesi alanında arkeoloji kazıları yapılıyor. Kazılarda geçmişi bin 500 yıla uzanan yeraltı dehlizi bulundu. 

11. yüzyılda harabe haline getirilen ve yağmalanan Aziz Polyeuktos kilisesine ait değerli parçalar ve sütunlar Venedik'e kaçırılmıştı. 1960'lı yıllarda yapılan alt geçit çalışmaları sırasında kiliseye ait bazı tarihi eserler ortaya çıkarılmış ve ardından kazı çalışmaları yapılmıştı. 5-6 yıl süren kazılar sonrası ise kilise kaderine terk edilmişti.

8 Haziran 2022 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı İBB Miras ekipleri kazıları tekrar başlattı. Bu çalışmalarda Haşim İşçan Geçidi'ne 20 metre mesafede, içerisinde mozaik ve taş kakmalar, biçimler verilmiş mermerler bulunan ve kabartmalarla süslenmiş yapı taşlarına sahip bir yeraltı dehlizi bulundu.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, İstanbul'un deprem hafızasına örnek bir yeraltı dehlizi bulunduğunu belirterek, çalışmaların tamamlandığını ve 1 ay sonra Saraçhane Arkeoloji Parkı'nın açılacağını duyurdu. Deprem hafızasına ilişkin rapor da kamuoyuna açıklanacak.

Bin 500 yıldan daha eski bile olabilir

Aziz Polyeuktos'un üst yapısında zaman içerisinde tahripler yaşandığını fakat alt yapısında pek bir sorun bulunmadığını ifade eden Polat, "Kentin deprem hafızası da buralarda. İstanbul'un deprem hafızasını görmek istediğinizde, Fatih bölgesinde neler olmuş görmek istediğinizde tam bir örneklem. Bizim İBB mirası olarak projelerimizde deprem açısından uzmanlaşan inşaat mühendisi bilimsel danışmanlarımız var. Bu danışmanlarımızın alanı görmesi ve kendilerini geliştirmeleri ve yeni raporlarla bilim dünyasına yaymaları çalışmanın içinde zaten. Biz çalışma sonunda İBB mirası olarak buradaki deprem hafızasına ilişkin bütün raporumuzu dünyaya ve kamuoyuna yaymış ve paylaşmış olacağız" dedi.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Polat, "Bu bildiğimiz dönemlerden Horasan harcı olarak bilinen katıklı harç bu dönemin teknolojisi açısından önemli. Biz her girdiğimiz yapıda yapının hem taş hem sıva hem de çıkabilecek alçı gibi yüzey örneklerini laboratuvar ortamında inceleyip bileşiğini ve arkeometresini çalışıyoruz. Burası için de aynı çalışmayı yapıyoruz. Venedik'teki San Marco Kilisesi oranın girişindeki sütunlar ve diğer malzemelerin birçoğu kiliseden 4. Latin Seferi sırasında yağmalanarak götürülmüş objeler. Bu kilisenin ayakta kalan parçaları bugün Venedik'teki San Marco Meydanı'ndaki San Marco kilisesinde" diye konuştu.